Chrześcijaństwo wychodzi z rozumienia wartości jako dobra absolutnego....

Wyrażenie wartości chrześcijańskie pojawiło się dopiero w XX wieku, kiedy w filozofii zachodniej ukształtowała się teoria wartości, która otrzymała nazwę aksjologia (Grecka axia – wartość i logos – nauczanie, słowo). Wartość to znaczenie znanego przedmiotu (idealnego lub materialnego) w odniesieniu do celów, aspiracji i potrzeb danej osoby. Pojęcie Wartość moralna pojawia się po raz pierwszy w etyce I. Kanta. Pisał: „Istota wszelkiej wartości moralnej czynów polega na tym, że prawo moralne bezpośrednio określa wolę” (Krytyka rozumu praktycznego. Rozdz. 3. O motywach rozumu praktycznego). Próba systematycznego rozwoju kategorii wartości pierwszy wykonał Rudolf Lotze (1817 – 1881). Uważał człowieka za mikrokosmos, dla których wartości mają bezwarunkowe znaczenie, gdyż podstawą świata jest Bóg jako Najwyższa Osoba. Prace R.G. Lotzego określiły cały nurt w filozofii (V. Windelband, E. Husserl, G. Rickert, H. Cogen, P. Natorp, M. Scheler), który przeciwstawiał się naturalizmowi etycznemu i relatywizmowi w badaniu wartości.

Wbrew takiemu rozumieniu natury wartości przedstawiciele różnych nurtów ideologicznych starali się udowodnić względność wartości. Konsekwentny relatywizm w aksjologii nieuchronnie prowadzi do materializmu, a etyka do nihilizmu. Najbardziej destrukcyjnie objawiało się to w filozofii F. Nietzschego i marksizmie.

– Karol Marks: „Komuniści w ogóle nie głoszą żadnej moralności... Nie stawiają ludziom wymagań moralnych: kochajcie się wzajemnie, nie bądźcie egoistami itp.; wręcz przeciwnie, doskonale zdają sobie sprawę, że zarówno egoizm, jak i poświęcenie są w pewnych okolicznościach niezbędną formą samoafirmacji jednostki” („Ideologia niemiecka”).

- F. Nietzsche: „W istocie jest słowo amoralista dwa zastrzeżenia. Zaprzeczam przede wszystkim typowi człowieka, który dotychczas był uważany za najwyższy – dobrego, życzliwego, sprawidliwego; Po drugie, zaprzeczam temu rodzajowi moralności, która jako moralność sama w sobie osiągnąła znaczenie i dominację... W tym sensie Zaratustra nazywa dobrych ludzi „ostatnimi ludźmi”, potem „początkiem końca”; Przede wszystkim rozumie ich jako najbardziej szkodliwą rasę ludzką, gdyż bronią swojej egzystencji zarówno kosztem prawdy, jak i przyszłości” („Ecce Homo. Jak stają się sobą”). 

Doprowadzony do logicznego końca relatywizm w rozumieniu wartości kosztował życie setek milionów ludzi w Rosji, Niemczech i niektórych innych krajach.

Chrześcijaństwo wychodzi z rozumienia wartości jako dobra absolutnego, mającego znaczenie w każdej relacji i dla każdego podmiotu.

Wartości chrześcijańskie  stanowią cały system oparty na przykazaniach ewangelicznych i zasadach moralnych.

Podamy ogólną klasyfikacje wartości chrześcijańskich:

• ontologiczne - Bóg, byt, nieśmiertelność (wieczność);
• antropologiczne – człowiek, dusza, wolna wola, wiara, nadzieja, miłość, zbawienie;
• etyczne – dobroć, miłość bliźniego i wroga, zło dobrem zwyciężaj, przebaczenie, cierpienie, męczeństwo, świętość, cnota;
• estetyczny – piękno jako wyraz Boga w świecie, piękne jako forma dobra;
• doświadczeniowe – Pismo Święte i Tradycję, modlitwa, łaska;
• społeczne - Kościół, wspólnota chrześcijańska, katolickość, ludzkość;
• symboliczne - ikona, kult, obrzędy i rytuały.

Najwyższym dobrem, będącym źródłem wszelkich innych wartości, dla chrześcijanina jest objawiona przez Boga prawda o Trójcy Świętej jako o Duchu absolutnie doskonałym. Bóg to nie tylko absolutny Umysł i Wszechmoc, ale także wszech doskonała Dobroć i Miłość (Bóg jest Miłością). Ta prawda, potwierdzona wielowiekowym doświadczeniem duchowym, jest najwyższym ogniwem w hierarchii wartości chrześcijańskich, bo nią buduje się źródło wiary, która jest formacyjnym początkiem chrześcijańskiego światopoglądu. W systemie wartości chrześcijańskich nauczanie wyjątkowości człowieka, jego  osobowośći jako istoty nieśmiertelnej, duchowej opiera się na fundamencie tego, że Bóg jego stworzył na swój obraz i podobieństwo.

Nauczanie chrześcijańskie objawia wysoki sens i cel życia człowieka – błogość w Królestwie Niebieskim. 

Doktryna o zbawieniu zajmuje także ważne miejsce w systemie wartości chrześcijańskich.

Na tej drodze Słowo Boże wzywa do rozwoju duchowego (bądźcie doskonali, jak doskonały jest wasz Ojciec Niebieski). Osiąga się to dzięki wspólnemu działaniu łaski Bożej i wolnej woli. Wartość Ewangelii definiuje się przez to, że przykazanie dane przez Pana jako prawa duchowe, których wypełnienie wprowadza nas do życia wiecznego.

Na koniec trzeba powiedzieć o ważnym elemencie systemu wartości chrześcijańskich – doświadczenie Kościoła, co znajduje odzwierciedlenie w tekstach liturgicznych, dziełach świętych ojców i żywotach świętych.

Wartości chrześcijańskie są wielkim dobrem ludzkości, ale stają się błogosławionym skarbem tylko dla tych, którzy podążają drogą zbawienia.

Człowiek dokonuje wyboru.

„Jest wystarczająco dużo światła dla tych, którzy chcą widzieć, i wielka ciemność dla tych, którzy nie chcą” (B. Pascal).

PSYCHO-TERAPEUTYCZNY GABINET N1